منابع مورد استفاده در تولید عطرها

 

به طور کلی برای تولید عطرها از منابع گیاهی، حیوانی، ترکیبات مصنوعی و طبیعی مختلفی استفاده می شود که در این بخش به صورت مفصل به آنها می پردازیم:

ترکیبات گیاهی

گیاهان جزو بزرگ ترین منابع تامین کننده مواد معطر در صنعت عطرسازی محسوب می شوند و همواره جایگاه ویژه ای در میان ترکیبات عطری دارند. در فرآیند تولید عطرها از بخش های مختلف گیاهان برای عصاره گیری استفاده می شود که از پرکاربردترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

– پوست و چوب درختان: چوب صندل، چوب آگار، چوب سدر، عود، کاج و دارچین جزو ترکیباتی هستند که در این دسته قرار می گیرند.

– برگ ها و جوانه ها: از عصاره برگ های گیاهانی نظیر اسطوخودوس، نعناع هندی، بنفشه، رزماری، برگ چای، برگ صنوبر، بامبو و اکالیپتوس در صنایع عطر سازی استفاده می شود و عصاره آنها با روش های عصاره گیری عطرها استخراج می شود.

– گل ها: گل ها از اصلی ترین ترکیبات مورد استفاده در عطرها هستند که از جمله آنها می توان به گل های یاس، مریم، رز، شمعدانی، نرگس، پیچ امین الدوله، صد تومانی، وانیل و ارکیده اشاره نمود.

– میوه ها: متداول ترین میوه های مورد استفاده در ترکیبات عطری عبارت اند از: لیمو، نارنج، پرتقال و گریپ فروت که از پوست این میوه های مرکباتی معطر نیز استفاده می شود. علاوه بر آن میوه هایی نظیر انبه، تمشک، انگور سیاه فرنگی، نارگیل و هلو نیز در این دسته جای می گیرند.

– ریشه، ریزوم و پیاز: از بخش های زیر زمینی گیاهان همانند ریشه خس خس، ریزوم های زنبق و ریزوم های زنجبیل نیز در عصاره گیری استفاده می شود.

– بذرها: بذرهای هویج، لوبیای تونکا، گشنیز، زیره، کاکائو، جوز هندی، هل و انیسون جزو منابع گیاهی پرکاربرد در عطرسازی هستند.

– رزین ها: صمغ ها یا رزین ها همواره جایگاه ویژه ای در صنعت عطرسازی و عودسازی داشته اند. صمغ هایی که به طور معمول در روش های عصاره گیری عطرها مورد استفاده قرار می گیرند شامل بوته کندر، لابدانوم، مر، صمغ بنزوئین، کهربا، بلسان و صمغ کاج می شوند.

ترکیبات حیوانی

در تولید عطرها علاوه بر ترکیبات گیاهی، از منابع حیوانی نیز استفاده می شود که برخی از پرکاربردترین آنها به شرح زیر هستند:

– مشک آهو: یکی از معروف ترین منابع حیوانی در عطرها مشک است که از کیسه مشک آهوی آسیایی گرفته می شود. امروزه تولید مصنوعی این ماده، مانع کشته شدن این حیوان می شود و تولید آن به مقدار زیاد را امکان پذیر می سازد.

– عنبر سائل: این ماده گران بها در سیستم گوارشی نهنگ عنبر تولید می شود و از طریق روده یا دهان این جاندار خارج می شود. جمع آوری طبیعی عنبر سائل از اقیانوس ها آسیبی به این جاندار نمی رساند، اما به دلیل نادر بودن آن، این ماده عمدتا به صورت آزمایشگاهی تولید می شود.

مشک زباد: این ماده از کیسه معطر گربه زباد یا سیوت به دست می آید که امروزه به صورت مصنوعی نیز تولید می شود.

کاستوریوم: این ماده به مشک سیوت آفریقایی شباهت دارد، اما از سگ آبی بالغ آمریکای شمالی و اروپایی به دست می آید.

هایرسیوم: این ماده از مدفوع سفت شده خرگوش کوهی که در آفریقا و خاورمیانه زندگی می کند به دست می آید.

ترکیبات مصنوعی

در حال حاضر برای تولید عطرها از ترکیبات مصنوعی بسیار زیادی استفاده می شود که در طبیعت یافت نمی شوند یا به سختی به دست می آیند. به عنوان مثال رایحه ارکیده عمدتا به طور مصنوعی تولید می شود. از ترکیباتی که به طور مصنوعی تهیه می شوند نیز می توان به مشک سفید اشاره نمود که در صنعت عطر سازی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی برخی از پرکابردترین مواد مصنوعی مورد استفاده در عطرسازی عبارت اند از: مشک های زایلول، کتون، بنزیل استات، بنزیل بنزوات، متیل، آنترانیلات، جوهر نعنا، بنزن اتانول، سانتانول، متیل لینولییت، گوائیل استات، ترایدکانال، اوژنول، وتیورول، دی اتیل فتالات و هیدروکسی سیترونلول.

ترکیبات طبیعی

یکی از ترکیبات طبیعی مورد استفاده در عطرها گلسنگ ها هستند که قرن هاست در عطرسازی از آنها استفاده می شود. گلسنگ ها از رایحه ای خاص برخوردار هستند و محل رشد آنها در رایحه شان بسیار تاثیرگذار است.